حتما تا به حال بارها با اصطلاح تخمدان کم کار روبهرو شده اید و این اصطلاح را خصوصا از زبان زنانیکه از مشکل نازایی رنج میبرند شنیده اید.متاسفانه درصد ابتلا به این مشکل در سالهای اخیر بیشتر شده که برخی علت این افزایش را مصرف غذاهای ناسالم و تغییر سبک زندگی میدانند.برای درمان این مشکل در ابتدا نیاز است تا علت را ریشه یابی کرده و سپس با روش های مختلف درمانی برای رفع این مشکل اقدام کرد.
قبل از توضیح راجب این بیماری باید مختصری راجب شکل و عملکرد تخمدان سالم بدانید.
در تخمدان زنان سلولهای اولیه ای وجود دارد که که این سلول تبدیل به تخمک میشوند.در ابتدای هر سیکل ماهانه غده ای در مغز به نام هیپوفیز دستور ترشح هورمونی به نام FSH را میدهد که باعث میشود تا تخمدان تعدادی حدود ۸تا۱۰عدد ازاین سلول های اولیه را برای رشد دادن و تبدیل کردن به تخمک انتخاب کند.در این حین که این سلول ها که فولیکول نام دارند در حال اماده شدن هستند ،رحم هم خود را برای دریافت تخمک و یک بارداری آماده میکند که این اماده شدن را با افزایش قطر دیواره اش میتوان متوجه شد.بین روزهای ۱۲ تا ۱۶ سیکل ،هیپوفیز دستور آزاد شدن هورمون بعدی به نام LH را میدهد که باعث میشه تا تخمدان بزرگترین و آماده ترین فولیکول را برای آزاد شدن و تبدیل شدن به تخمک انتخاب کند.در این زمان تخمک گذاری انجام شده و اگر این تخمک با اسپرم ملاقات داشته باشد بارداری صورت خواهد گرفت.این پروسه در هر سیکل اتفاق میافتد و تا زمان یایسگی ادامه خواهد داشت.حال اگر مشکلی در این پروسه وجود داشته باشد که در یک قسمت اختلالی ایجاد شود و تخمک نتواند رشد کند و کامل شود و سپس آزاد شود و به رحم برسد مشکلات نازایی به وجود می آید که علتش را به اصلاح تبلی تخمدان میگویند.
دلایل تنبلی تخمدان
همانطور که بالا توضیح داده شد ،برای ساخته شدن و ازاد شدن تخمک و بارداری باید مغز و تخمدان و رحم هم زمان فعالیت درست داشته باشند تا هورمونها به موقع و به اندازه ترشح شده و تخمک رشد کرده و ازاد شود و همین طور رحم اماده پذیرش تخمک باشد.اما کم نیستند عواملی که میتوانند تاثیر منفی روی این اجزا و عملکردشان داشته باشند که به تنیلی تخمدان ختم شود.
- چاقی
- علت های ژنتیکی
- استرس و مشکلات روحی
- دیابت
- بیماریهای تیروئید
- مشکلات غده فوق کلیوی
- تومورهای مغزی
- عفونت های رحم و لگن
- تاثیر برخی از داروها خصوصا داروهای هورمونی
علائم بیماری تنبلی تخمدان
نشانه هایی وجود دارد که با وجود آنها باید به بیماری تخمدان شک کرد .بعضی از این علایم که ظاهری هستند و خود فرد با پیدایش آنها باید برای بررسی به پزشک مراجعه کند در زیر آمده است.
بی نظمی در قاعدگی ها بصورت قطع قاعدگی – طولانی شدن قاعدگی- قاعدگی شدید و… میتواند اولین و مهمترین نشانه باشد تا شما را به این فکر بیندازد که چرخه سیکل قاعدگیتان دچار مشکل شده و شاید تخمدان درست عمل نمیکند.
چاقی و افزایش وزن
افزایش هورمون های مردانه که با علایمی مثل پیدایش جوش و آکنه یا افزایش موهای صورت و ضخیم شدن موهای بدن خصوصا در نواحی دور ناف یا سینه و زیر چانه و هم چنین کاهش موهای سر و جلوی پیشانی همراه است.
چرب شدن پوست
بعد از مراجعه به پزشک ،او برای بررسی دقیق تر شرایط باید به دنبال علایم اختصاصی تر در بدن شما برای تشخیص قطعی بگردد و انجام سونو گرافی یکی از بهترین و دقیق ترین راه های تشخیص و پیگیری این مورد میباشد.در سونوگرافی کیست های متعدد دیده میشود که البته گاهی با وجود این که بیماری وجود دارد اما سونوگرافی منفی میشود پس فقط به جواب منفی سونوگرافی نمیتوان اکتفا کرد. سونوی واژینال میتواند نتیجه دقیقتری از بررسی تخمدان به پزشک بدهد .
راه تشخیص بعدی آزمایش خون است تا در آن مواردی مثل میزان قند خون و هورمونها وکم کاری تیرویید را بررسی کنند.
